İSTANBUL SERBEST MUHASEBECİ
Odalar, Nitelikleri ve Faaliyet Sınırı
Madde 14-Serbest muhasebeci malî müşavirler ve yeminli malî müşavirlerin odaları ayrı ayrı kurulur. Serbest muhasebeci malî müşavirler ve yeminli malî müşavirler odaları, bu Kanunda yazılı esaslar uyarınca meslek mensuplarının ihtiyaçlarını karşılamak, meslekî faaliyetlerini kolaylaştırmak, bu mesleklerin genel menfaatlere uygun olarak gelişmesini sağlamak, meslek mensuplarının birbirleriyle ve iş sahipleri ile olan ilişkilerinde dürüstlüğü ve güveni hâkim kılmak üzere meslek disiplini ve ahlakını korumak maksadıyla kurulan, tüzelkişiliğe sahip, kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşlarıdır.
Bu Kanunda kullanılan oda deyimi, ayrı ayrı kurulacak olan serbest muhasebeci malî müşavirler, yeminli malî müşavirler odalarını ifade eder.
(4276 sayılı Kanunun 22'nci maddesi ile değişen şekli, Yürürlük: 20.06.1997) Odalar, kuruluş amaçlan dışında faaliyette bulunamazlar. (*)
(*) (4276 sayılı Kanunun 22'nci maddesi ile değişmeden önceki şekli) Odalar kuruluş amaçları ve kanunda belirtilenler dışında hiçbir faaliyet gösteremezler, kendilerine Kanunla verilen görevlerin yerine getirilmesiyle ilgili olmayan toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleyemezler, siyasetle uğraşamazlar, siyasî partiler, sendikalar ve derneklerle ortak hareket edemezler, siyasi partilere maddî yardım yapamazlar, onlarla siyasî ilişki ve işbirliği içinde bulunamazlar, milletvekili ve mahallî idarelerin seçimlerinde, belli adayları destekleyemezler.
Odaların Kuruluşu
Madde 15-(5786 sayılı Kanunun 7'nci maddesi ile değişen şekli, Yürürlük: 26.07.2008) Bölgesi içinde kendi mesleği konusunda en az 250 meslek mensubu bulunan il merkezlerinde ve bölgesi içinde 250 meslek mensubu bulunan ilçelerde (Büyükşehir belediyesi sınırları içindeki ilçeler hariç) bir oda kurulur. Ayrı ayrı kurulan serbest muhasebeci mali müşavirler ve yeminli mali müşavirler odaları, bulundukları ilin veya ilçenin adıyla anılır. Ancak, ilçelerde oda kurulabilmesi için o ilçedeki en az 100 meslek mensubunun yazılı başvurusu aranır. (*)
Yeterli sayıda meslek mensubu bulunmayan ve oda kurulamayan yerlerin en yakın odaya bağlanmasına veya bölge odaları kurulmasına Birlikçe karar verilir. Bu karar (5786 sayılı Kanunun 1'inci maddesi ile değişen şekli, Yürürlük: 26.07.2008)Maliye Bakanlığına(**) bildirilir.
Odalar, kuruluşlarını Birlik Yönetim Kurulu aracılığıyla (5786 sayılı Kanunun 1'inci maddesi ile değişen şekli, Yürürlük: 26.07.2008)Maliye Bakanlığına(***) bildirmekle tüzelkişilik kazanırlar.
Odalara üye olmayan meslek mensupları meslekî faaliyette bulunamazlar.
(4276 sayılı Kanunun 23'üncü maddesi ile değişen şekli, Yürürlük: 20.06.1997) Amaçları dışında faaliyet gösteren odaların sorumlu organlarının görevlerine son verilmesine ve yerlerine yenilerinin seçilmesine, Maliye Bakanlığının veya bulundukları yer Cumhuriyet Başsavcılığının istemi üzerine, o yerdeki asliye hukuk mahkemesince basit usule göre yargılama yapılarak karar verilir ve dava en geç üç ay içinde sonuçlandırılır.(****)
(5786 sayılı Kanunun 1'inci maddesi ile değişen şekli, Yürürlük: 26.07.2008)Maliye Bakanlığının (*****) bu Kanun uyarınca Oda organlarının işlemleri hakkında onay mercii olarak verdiği kararları görevli oda organları aynen yerine getirmekle yükümlüdürler. Bakanlık kararını, idarî yargı merciinin yürütmenin durdurulmasına veya esasına ait kararı veya kanunî bir sebep olmaksızın yerine getirmeyen veya eski kararda direnme niteliğinde yeni bir karar veren veya kanunun mecburî kıldığı işlemleri Bakanlığın uyarısına rağmen yerine getirmeyen oda organları hakkında da yukarıdaki fıkralar hükümleri uygulanır.
Görevlerine son verilen organların yerine en geç bir ay içerisinde yenileri seçilir. Yeni seçilenler eskilerin süresini tamamlarlar.
Görevlerine son verilen organ üyelerinin kanunda yazılı cezaî sorumlulukları saklıdır. Bu organların yukarıdaki fıkra gereğince görevlerine son verilmesine sebep olan tasarrufları hükümsüzdür.
(4276 sayılı Kanunun 23'üncü maddesi ile değişen şekli, Yürürlük: 20.06.1997) Ancak, millî güvenliğin, kamu düzeninin, suç işlenmesini veya suçun devamını önlemenin yahut yakalamanın gerektirdiği hallerde gecikmede sakınca varsa, odalar, vali tarafından faaliyetten men edilebilir. Faaliyetten men karan, yirmidört saat içinde görevli hâkimin onayına sunulur. Hâkim, kararını kırksekiz saat içinde açıklar; aksi halde, bu idarî karar kendiliğinden yürürlükten kalkar.(******)
(*) (5786 sayılı Kanunun 7'nci maddesi ile değişmeden önceki şekli) Bölgesi içinde kendi mesleği konusunda en az 25 meslek mensubu bulunan il merkezlerinde bir oda kurulur. Ayrı ayrı kurulan serbest muhasebeci malî müşavirler ve yeminli malî müşavirler odaları, bulundukları ilin adıyla anılır.
(**) (5786 sayılı Kanunun 1'inci maddesi ile değişmeden önceki şekli) Maliye ve Gümrük Bakanlığına
(***) (5786 sayılı Kanunun 1'inci maddesi ile değişmeden önceki şekli) Maliye ve Gümrük Bakanlığına
(****) (4276 sayılı Kanunun 23'üncü maddesi ile değişmeden önceki şekli)14 üncü maddenin üçüncü fıkrasında belirtilen yasaklara uymayan odaların sorumlu organlarının görevlerine son verilmesine ve yerlerine yenilerinin seçilmesine Adalet Bakanlığının, Maliye ve Gümrük Bakanlığının teklifine dayanarak veya doğrudan doğruya isteği uyarınca bu kuruluşların bulundukları yer Cumhuriyet Savcılığının açacağı dava üzerine o yerdeki Asliye Hukuk Mahkemesince karar verilir. Yargılama basit usule göre yapılır ve en geç üç ay içinde sonuçlandırılır.
Mahkemece beşinci fıkrada yazılı organların görevlerine son verilmesi halinde kararda ayrıca görevlerine son verilen organları bu Kanunda yazılı usullere göre seçecek organları toplamak üzere, Oda Yönetim Kurulu için Oda Genel Kurulu üyeleri arasından, Birlik Yönetim Kurulu için Birlik Genel Kurulu üyeleri arasından beş kişi görevlendirilir. Seçim, görevlendirilen bu beş kişi tarafından bir ay içinde sonuçlandırılır. Görevlendirilen bu beş kişi bu fıkrada yazılı süre içinde görevlerine son verilen organlar gibi görevli ve yetkili olup aynı şekilde sorumludurlar. Bu fıkra hükmüne göre seçilecek yeni organlar eski organların görev sürelerini tamamlarlar.
(*****) (5786 sayılı Kanunun 1'inci maddesi ile değişmeden önceki şekli) Maliye ve Gümrük Bakanlığının
(******) (4276 sayılı Kanunun 23'üncü maddesi ile değişmeden önceki şekli)Türk Devletinin varlık ve bağımsızlığının, ülkenin ve milletin bölünmez bütünlüğünün, toplumun huzurunun korunması ve Devletin Anayasada belirtilen temel niteliklerini tehdit edici faaliyetlerin önlenmesi bakımından geçikmesinde sakınca bulunan hallerde valiler seçilmiş oda organlarını geçici olarak görevden uzaklaştırabilirler. Görevden uzaklaştırma kararı, dayanakları ile birlikte üç gün içinde dördüncü fıkrada sözü edilen mahkemeye bildirilir. Mahkeme görevden uzaklaştırma kararının yerinde olup olmadığını dosya üzerinde inceleyerek bu konudaki kesin kararını en geç on gün içinde verir. Görevden uzaklaştırmanın yerinde olduğuna mahkemece karar verilmesi halinde beşinci fıkra hükümleri uygulanır.
Göreve son verme ve görevden uzaklaştırma hükümleri oda genel kurulu hakkında uygulanmaz.
Odaların Gelirleri
Madde 16-Odaların gelirleri aşağıda gösterilmiştir.
a) Odaya giriş ücreti,
b) Yıllık üye aidatları,
c) Yardım ve bağışlar,
d) (5786 sayılı Kanunun 8'inci maddesi ile değişen şekli, Yürürlük: 26.07.2008) Mesleki eğitime yönelik kurs ve staj ücretleri ile diğer çeşitli gelirler. (*)
(5786 sayılı Kanunun 8'inci maddesi ile eklenen fıkra, Yürürlük: 26.07.2008) Meslek mensuplarından kamu kurum ve kuruluşlarında çalışanlar ile mesleği fiilen icra etmeyenler, odaya giriş ücreti ve yıllık üye aidatlarını yüzde elli indirimli olarak öderler.
(*) (5786 sayılı Kanunun 8'inci maddesi ile değişmeden önceki şekli)Çeşitli gelirler
Odaların Organları
Madde 17-Odaların organları aşağıda gösterilmiştir.
a) Genel Kurul,
b) Yönetim Kurulu,
c) Disiplin Kurulu,
d) Denetleme Kurulu.
Oda Genel Kurulunun Teşekkülü
Madde 18-Genel Kurul, Odanın en yüksek organı olup odaya kayıtlı bütün meslek mensuplarının katılmasıyla meydana gelir.
Oda Genel Kurulunun Görevleri
Madde 19-Genel Kurulun görevleri aşağıda gösterilmiştir.
a) Odaların amaçlarının gerçekleştirilmesi için gereken karar ve tedbirleri almak.
b) Oda Yönetim Kurulu, Disiplin Kurulu ve Denetleme Kurulu üyeleri ile Birlik temsilcilerini seçmek.
c) Oda için gerekli taşınmazların satın alınması veya mevcut taşınmazların satılması hususunda Yönetim Kuruluna yetki vermek.
d) Yönetim Kurulunca yapılacak teklifleri incelemek ve karara bağlamak.
e) Meslek mensuplarınca uyulması zorunlu meslekî kararlar alınması konusunda Birliğe tekliflerde bulunmak.
f) (5904 sayılı Kanunun 39 uncu maddesiyle çıkartılan ibare. Yürürlük; 03.07.2009)(*) Bütçeyi ve kesin hesapları tasdik etmek.
g) Yönetim Kurulunu ibra etmek, gerektiğinde sorumlu görülenler hakkında disiplin soruşturmasına karar vermek.
h) Odaya yazılacak adayların giriş ücretlerini ve odaya yazılı üyelerin yıllık aidatlarını tespit etmek ve bunların ödeneceği tarihleri belirlemek.
i) Oda Yönetim Kurulunun çalışma raporunu incelemek, kabul etmek.
j) Odanın görevlerine giren diğer işleri gündeme dayanılarak veya üyelerin teklifi üzerine inceleyip karara bağlamak.
k) kanunlarla verilmiş diğer görevleri yapmak.
(*) (Çıkartılmadan önceki şekli) Yıllık
Oda Genel Kurul Toplantısı
Madde 20-Genel Kurul (5786 sayılı Kanunun 19'uncu maddesi ile değişen şekli, Yürürlük: 26.07.2008) üç yılda bir(*) Mayıs ayının içinde başkanın daveti üzerine bütçeyi ve gündemdeki diğer maddeleri görüşmek ve gereken seçimleri yapmak üzere toplanır.
Oda Yönetim Kurulu Başkanı, Yönetim veya Denetleme Kurulu gerekli gördüğü hallerde Genel Kurulu toplantıya çağırabilir.
Oda Yönetim Kurulu Başkanı, Odaya kayıtlı üyelerin beşte birinin görüşme konularını belirten yazılı talebi ile en geç 15 gün içinde Genel Kurulu toplantıya çağırmak zorundadır.
Genel Kurul toplantısına, odaya kayıtlı üyeler yazı ile çağırılır. Çağırı mektubunun toplantı gününden en az 10 gün önce taahhütlü olarak postaya verilmiş veya üyeye tevdi edilmiş olması gereklidir. Davetiyede toplantının yeri, günü ve saati ile gündemi ve ilk toplantıda yeterli çoğunluk olmadığı takdirde yapılacak ikinci toplantının yeri, günü ve saati ile gündemi yazılır.
Oda Genel Kurulu üye tam sayısının salt çoğunluğu ile toplanır. İlk toplantıda yeterli çoğunluk sağlanamazsa ikinci toplantıda çoğunluk aranmaz. Ancak, ikinci toplantıya katılan üye sayısı; Yönetim, Disiplin ve Denetleme Kurulları asıl üyelerinin toplamının iki katından aşağı olamaz.
Gerek olağan, gerekse olağanüstü Genel Kurul toplantılarında ilk iş olarak toplantıya bir başkan, bir başkanvekili ile iki kâtip üyeden kurulu bir başkanlık divanı seçilir. Seçim ayrı ayrı ve Genel Kurulca aksine karar alınmadıkça işari oyla yapılır ve kullanılan oyların en çoğunu alanlar seçilir.
Genel Kurul toplantılarında kararlar hazır bulunanların salt çoğunluğu ile alınır.
Oda Yönetim Kurulu Başkanı, yönetim ve denetleme kurulu üyeleri başkanlık divanına seçilemezler.
(*) (5786 sayılı Kanunun 19'uncu maddesi ile değişmeden önceki şekli) yılda bir defa
Oda Yönetim Kurulunun Teşekkülü
Madde 21-Yönetim Kurulu, Genel Kurulca kendi üyeleri arasından (5786 sayılı Kanunun 19'uncu maddesi ile değişen şekli, Yürürlük: 26.07.2008) üç yıl için seçilen, üye sayısı binin altında olan odalarda beş asıl ve beş yedek, üye sayısı bin ilâ beşbin arasında olan odalarda yedi asıl ve yedi yedek, üye sayısı beşbini aşan odalarda ise dokuz asıl ve dokuz yedek (*) üyeden oluşur.
Yönetim Kurulu kendi üyeleri arasında gizli oyla bir başkan, bir başkan yardımcısı, bir muhasip ile oda sekreterini seçer.
Odanın hukukî temsilcisi Yönetim Kurulu Başkanıdır.
Yönetim Kurulu asıl üyeleri arasında boşalma olursa yedeklerden sırasıyla en fazla oy alanlar getirilirler. Yeni üye ilk toplantıya çağrılır.
Yönetim Kurulunun toplu olarak görevinden ayrılması veya asıl üye sayısının yarıdan aşağıya düşmesi ve yedeklerinin de kalmaması halinde Oda, genel kurulu, oda denetçileri veya (5786 sayılı Kanunun 1'inci maddesi ile değişen şekli, Yürürlük: 26.07.2008) Maliye Bakanı (**) tarafından olağanüstü toplantıya çağırılır ve düşen kurulların görev süresini tamamlamak üzere seçimler yapılır.
(*) (5786 sayılı Kanunun 19'uncu maddesi ile değişmeden önceki şekli) iki yıl için seçilen 5 asıl ve 5 yedek
(**) (5786 sayılı Kanunun 1'inci maddesi ile değişmeden önceki şekli) Maliye ve Gümrük Bakanı
Seçilme Yeterliği(*)
Madde 22-(5786 sayılı Kanunun 8'inci maddesi ile değişen şekli, Yürürlük: 26.07.2008)Yönetim Kurulu üyeleri, kayıtlı olduğu meslek odasında en az üç yıl kıdemli olup serbest veya bir işyerine bağlı olarak bu Kanun hükümlerine göre fiilen mesleki faaliyette bulunanlar arasından seçilir. Üye sayısı yüzden az olan odalarda üç yıllık süre şartı aranmaz. Odalarda üst üste iki seçim döneminde iki defa Yönetim Kurulu başkanlığına seçilmiş olanlar, aradan iki seçim dönemi geçmedikçe Yönetim Kurulu üyeliğine seçilemezler.
Seçilme yeterliğini kaybeden Yönetim Kurulu üyelerinin görevi kendiliğinden sona erer.
(5786 sayılı Kanunun 8'inci maddesi ile değişmeden önceki şekli aşağıdadır.) Seçilme Yeterliği ve Seçimin Şekli
Madde 22- (DEĞİŞMEDEN ÖNCEKİ HALİ)
Yönetim Kurulu üyeleri, Odaya kayıtlı en az beş yıl kıdemli olan üyeler arasından seçilir. Üye sayısı yüzden az olan odalarda beş yıllık kıdem şartı aranmaz. Süresi biten üye yeniden seçilebilir.
Oy pusulasına, seçilecek asıl üye tamsayısının yarısından en az bir fazla isim yazılması zorunludur. Bundan noksan isim yazılmışsa oy pusulaları geçerli değildir. Oy pusulasına seçilecek asıl üye sayısından fazla ad yazıldığı takdirde, sondan başlanarak fazla adlar hesaba katılmaz.
Adaylar aldıkları oyların sayısına göre sıralanır ve en çok oy alandan başlanmak üzere önce asıl, sonra yedek üye seçilmiş olanlar bu sıraya göre tespit edilir. Adayların aldıkları oylarda eşitlik halinde aralarında kur'a çekilir. Yedek üyeler aldıkları oy sayısına göre bulundukları sıra gözönünde tutularak Kurulda göreve çağrılır.
Seçim yeterliğini kaybeden Yönetim Kurulu Üyelerinin görevi kendiliğinden sona erer.
Oda Yönetim Kurulunun Görevleri
Madde 23-Oda Yönetim Kurulunun görevleri şunlardır:
a) Odanın bütçe teklifini düzenlemek ve bunu Genel Kurulun onayına sunmak.
b) Oda Genel Kuruluna çalışmaları hakkında rapor vermek ve Genel Kurul kararlarını yerine getirmek.
c) Oda adına taşınır ve taşınmaz mal almak, satmak, ipotek etmek ve bunlar üzerinde her türlü ayni hak tesis etmek, kaldırmak gibi konularda Yönetim Kurulu Başkanına veya bir Yönetim Kurulu üyesine yetki vermek.
d) Kanunlarla verilmiş diğer işleri yapmak.
Toplantılar
Madde 24-Yönetim Kurulu normal olarak ayda bir defa toplanabileceği gibi Oda Yönetim Kurulu Başkanı tarafından, doğrudan doğruya veya üyelerden en az ikisinin görüşme konusunu taşıyan yazılı isteği üzerine toplantıya çağırılır.
Yönetim Kurulu salt çoğunlukla toplanır ve üye tam sayısının salt çoğunluğu ile karar verir. Oylarda eşitlik halinde, Başkanın bulunduğu taraf üstün tutulur. Oda Yönetim Kurulu Başkanı veya Yönetim Kurulu üyeleri, ilgili oldukları işlerin görüşülmesine katılamazlar.
Yönetim Kurulu kararları hakkında düzenlenen tutanak Başkan ve üyeler tarafından imzalanır.
Yönetim Kurulu Üyeleri mektup ile toplantıya çağrılır. Ardı ardına üç olağan toplantıya özürsüz olarak katılmamış olan üye, Yönetim Kurulu kararı ile istifa etmiş sayılır.
Bu karara karşı, tebliğ tarihinden itibaren onbeş gün içinde Birliğe itiraz olunabilir.
Oda Disiplin Kurulu
Madde 25-Oda disiplin Kurulu, üye sayısı 50'e kadar olan Odalarda üç, 50'den fazla olan Odalarda beş üyeden (5786 sayılı Kanunun 9'uncu maddesi ile değişen şekli, Yürürlük: 26.07.2008) oluşur.(*) Ayrıca, Disiplin Kurulu üyesi 3 olan Odalarda bir, 5 olan Odalarda 3 yedek üye seçilir.
(5786 sayılı Kanunun 9'uncu maddesi ile değişen şekli, Yürürlük: 26.07.2008) Disiplin Kurulu üyeleri, kayıtlı olduğu meslek odasında en az üç yıl kıdemli olup serbest veya bir işyerine bağlı olarak bu Kanun hükümlerine göre fiilen mesleki faaliyette bulunanlar arasından üç yıl için seçilir. Üye sayısı yüzden az olan odalarda üç yıllık süre şartı aranmaz. Süresi dolan üye yeniden seçilebilir.(**)
Üyeler kendi aralarından bir başkan seçerler. Üyelerin ayrılmaları halinde yerlerine en çok oy alan yedek üyeler getirilir.
Disiplin Kurulu en az üç kişinin hazır bulunmasıyla toplanır. Kararlar üye tam sayısının salt çoğunluğu ile verilir. Oylarda eşitlik halinde Başkanın bulunduğu taraf üstün tutulur.
Başkanın bulunmadığı zamanlarda meslekte en kıdemli üye Kurula başkanlık eder.
Oda Disiplin Kurulunun kararlarına karşı tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içinde Birlik Disiplin Kuruluna itiraz edilebilir.
(*) (5786 sayılı Kanunun 9'uncu maddesi ile değişmeden önceki şekli) kurulur.
(**) (5786 sayılı Kanunun 9'uncu maddesi ile değişmeden önceki şekli) Disiplin Kurulu iki yıl için seçilir. Süresi dolan üye yeniden seçilebilir.
Oda Disiplin Kurulunun Görevleri
Madde 26-Disiplin Kurulunun görevleri, Oda Yönetim Kurulunun disiplin soruşturması açılması kararı üzerine üyeler hakkında disiplin soruşturması yaparak disiplinle ilgili kararları ve cezaları vermek ve Kanunla verilen diğer yetkileri kullanmaktır.
Oda Denetleme Kurulu
Madde 27-(5786 sayılı Kanunun 10'uncu maddesi ile değişen şekli, Yürürlük: 26.07.2008)Denetleme Kurulu üyeleri, kayıtlı olduğu meslek odasında en az üç yıl kıdemli olup serbest veya bir işyerine bağlı olarak bu Kanun hükümlerine göre fiilen mesleki faaliyette bulunanlar arasından üç yıl için seçilen üç üyeden oluşur. Ayrıca bir yedek üye seçilir. Üye sayısı yüzden az olan odalarda üç yıllık süre şartı aranmaz.(*)
Denetleme Kurulu üyeleri ilk toplantılarında kendi aralarından bir başkan seçerler.
Denetleme Kurulu, Odanın işlem ve hesaplarını denetlemek ve bu hususta Genel Kurula rapor vermekle görevlidir.
(*) (5786 sayılı Kanunun 10'uncu maddesi ile değişmeden önceki şekli) Denetleme Kurulu, Genel Kurul üyeleri arasından iki yıl için seçilecek üç üyeden oluşur. Ayrıca bir yedek üye seçilir. Yönetim Kurulu üyeleri ile Disiplin Kurulu üyeleri Denetleme Kuruluna seçilemezler.
