Mevzuat

22.02.1990 tarihli Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu Genel Tebliği Sıra No:2

Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu Genel Tebliği - Sıra No : 2 - (1)

22.02.1990 tarih ve 20441 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır.

Maliye ve Gümrük Bakanlığından :

3568 sayılı Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanununun 12. maddesinin Maliye ve Gümrük Bakanlığı'na verdiği yetkiye dayanılarak hazırlanan "Yeminli Mali Müşavirlerin Tasdik Edecekleri Belgeler, Tasdik Konuları ve Tasdike İlişkin Usul ve Esaslar Hakkındaki Yönetmelik", 2.1.1990 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Anılan Yönetmeliğin 7-G/c maddesi ile "yeniden değerleme" işlemleri tasdik kapsamına alınmıştır.

Bilanço esasına göre defter tutan kurumlar vergisi mükelleflerinin Vergi Usul Kanununun mükerrer 298. maddesi uyarınca yaptıkları "yeniden değerleme" işlemlerinin yeminli mali müşavirlerce tasdikine ilişkin usul ve esaslar bu tebliğle belirlenmiştir.

A- YETKİ:

3568 sayılı Kanununun 12. maddesi ile 2.1.1990 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanan "Yeminli Mali Müşavirlerin Tasdik Edecekleri Belgeler, Tasdik Konuları ve Tasdike İlişkin Usul ve Esaslar Hakkındaki Yönetmelik' in 9. maddesinin Maliye ve Gümrük Bakanlığı'na verdiği yetkiye dayanılarak; Vergi Usul Kanununun mükerrer 298. maddesinde yer alan "yeniden değerleme" hükümlerinin uygulanması kapsamında, yeniden değerlemeye esas alınan amortismana tabi iktisadi kıymetlerinin tutarı 3.000.000.000.-TL' nı aşan kurumlar vergisi mükelleflerinin, yeniden değerlenmiş iktisadi kıymetler üzerinden amortisman ayırabilmeleri için, yeniden değerleme işlemlerinin yeminli mali müşavirlere tasdik ettirilmesi zorunluluğu getirilmiştir .(2)

Yeniden değerleme sonucunda doğan değer artış fonunun kurumlarca sermayelerine eklenmesi halinde de değer artış fonunun miktarına bakılmaksızın fonun hesaplanma işlemleri ve fonun sermayeye eklenmesi işlemlerinin yeminli mali müşavirlerce tasdik edilmesi gerekmektedir.

Amortismana tabi iktisadi kıymetlerin tutarı 3.000.000.000.-TL'ndan az olan kurumlar vergii mükellefleri de diledikleri takdirde, bu tebliğde belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde "yeniden değerleme" işlemlerini yeminli mali müşavirlere tasdik ettirebilirler.

Yeminli mali müşavirlerce tasdiki zorunlu tutulan "yeniden değerleme" işlemlerine ait amortisman uygulamasından ve değer artış fonunun sermayeye eklenebilmesi imkanından yararlanılabilmesi, bu işlemlerin ilgili mevzuat hükümlerine uygun olduğunun yeminli mali müşavir tarafından düzenlenen Yeniden Değerleme Tasdik Raporu ile belgelenmesine bağlıdır.

B-YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİR YENİDEN DEĞERLEME TASDİK RAPORLARINDA BULUNMASI GEREKLİ ASGARİ BİLGİLER

Yeminli mali müşavirlerce yapılacak "yeniden değerleme" ve "değer artış fonlarının sermayeye eklenmesi" incelemelerinde; yeniden değerlemeye esas alınan amortismana tabi iktisadi kıymetlerin;
-Kurumun mülkiyetinde olup olmadığı,
-Kurumun bilançosona dahil olup olmadığı,
-Kurum tarafından fiilen kullanılıp kullanılmadığı,
-Yeniden değerleme kapsamında olup olmadığı,
-Yasal defterlere kayıtlı olup olmadığı, hususları ile yapılan uygulamanın Vergi Usul Kanununun ve bu Kanuna ilişkin tebliğ hükümlerine uygun olarak yapılıp yapılmadığı; yeniden değerleme sonucunda doğan değer artış fonunun sermayeye eklenmesi halinde de;
-Değer artış fonlarının usulüne uygun olarak ayrılıp ayrılmadığı,
-Değer artış fonlarının sermaye hesabı dışındaki bir hesaba aktarılıp aktarılmadığı,
-Değer artış fonunun usulüne uygun olarak sermaye hesabına eklenip eklenmediği,
hususları defter kayıtları ve belgeler üzerinden araştırılıp tespit edilecektir. (3)

(1) Bu tebliğ, 189 Numaralı Tebliğ hükümlerine uygun olarak yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannamelerini yeminli mali müşavire tasdik ettiren mükelleflerin 1.1.1995 tarihinden sonraki işlemlerine uygulanmayacaktır.

(2) Bu tebliğ ile belirlenen 3 milyar liralık sınır 13 Sıra Numaralı Tebliğ ile 15 milyara, 20 Sıra Numaralı Tebliğ ile de 25 milyara yükseltilmiştir.

(3) 13 Sıra Numaralı Tebliğ ile bu bilgilere ilave olarak aşağıda belirtilen bilgilerin de tasdik raporlarında bulunması mecburiyeti getirilmiştir.
a- İlgili iktisadi kıymetin aktife gfiriş tarihlerinin belirtilmesi,
b-İktisadi kıymetlerin uygulanan amortisman usulüne ve amortisman oranına göre gruplandırılarak gösterilmesi,
c-Gayrimenkullerin ayrı bir grupta toplanması
d-Mükellefin en son bilançosunun yanı sıra bir önceki dönem bilançosunun da rapora eklenmesi

Yeminli mali müşavirlerin yeniden değerleme tasdik raporlarında, esas itibariyle konu ile ilgili olarak yapılan işlemlerin ve kayıtların ilgili mevzuat hükümlerine uygun bir şekilde yapılıp yapılmadığının tespit edilmiş olmasının yanı sıra, aşağıda belirtilen hususlara da yer verilecektir.

-Kurumun ticaret unvanı ile ortaklarının adları ve ortaklık payları,

-Kurumun ödenmiş sermaye tutarı, ödenmiş sermayenin değer artış fonundan karşılanan kısmı.
-Kurumun, yeniden değerleme sonucunu da içeren en son tarihli bilanço örneği,

Yeniden değerleme tasdik raporları, bu tebliğin (1) no' lu ekini oluşturan rapor kapağı ile (2) no' lu ekini oluşturan rapor dispozisyonuna uygun olarak hazırlanır. Rapor içeriği itibariyle rapor dispozisyonunda yer alan hususlara da ayrıca yer verilir. Bu tebliğde istenilen belgeler ve yeminli mali müşavirin gerekli gördüğü diğer belgeler ve inceleme kanıtları raporun eklerini oluşturur.

Yeminli mali müşavir tasdik raporlarının sonuç bölümünde, bu tebliğde belirtilen konuların incelenip incelenmediği, fiili durum ile muhasebe kayıtlarının uygun olup olmadığı, yeniden değerlemeye ilişkin olarak yapılan işlemlerin, kayıtların mevzuata uygun olup olmadığı, yeniden değerleme sonucunda yararlanılacak amortisman tutarları ile değer artış fonlarının sermayeye eklenecek tutarları mutlaka belirtilecektir.

C-YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLERİN MÜTESELSİL SORUMLULUĞU

Yukarıda belirtilen aranması ve doğruluğunun araştırılması zorunlu konu ve belgeler ile bunlara ilişkin defter kayıtlarının usulüne uygun olarak düzenlenmiş, kayıt nizamı ve muhasebe ilkelerine göre kaydedilmiş olması gereklidir. Yeminli mali müşavirler, belgelerin geçerliliğini, usulüne uygun olarak düzenlenip düzenlenmediğini ve gerçeği aksettirip aksettirmediğini tespit etmek zorundadırlar.

Yeminli mali müşavirin yapmış olduğu incelemenin amacı, yeniden değerlemenin ilgili mevzuat hükümlerine uygun olarak uygulanıp uygulanmadığını; yeniden değerleme sonucunda doğan değer artış fonlarının amacına uygun kullanılıp kullanılmadığını, usulüne uygun olarak sermayeye eklenip eklenmediğini dolayısıyla da bu konu ile sınırlı olmak üzere vergi matrahını oluşturan kurum kazancının doğruluğunu araştırmak tespit etmek ve sağlamaktır.

İmza ve mühür kullanmak suretiyle tasdik yapan ve tasdik raporu düzenleyen yeminli mali müşavirler, tasdik kapsamı ile sınırlı olmak üzere tasdikin doğruluğundan sorumludurlar.

Yeminli Mali Müşavirler, yaptıkları tasdikin doğru olmaması halinde ziyaa uğratılan vergilerden ve kesilecek cezalardan mükellefle birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu tutulurlar.

D- "YENİDEN DEĞERLEME" VE "DEĞER ARTIŞ FONLARININ SERMAYEYE EKLENMESİ" İŞLEMLERİNİN TASDİK ETTİRİLMEMESİNİN SONUÇLARI

Bu tebliğlere tasdiki zorunlu tutulan "yeniden değerleme ve "eğer artış fonlarının sermayeye eklenmesi" işlemlerinin yeminli mali müşavirlere tasdik ettirilmemesi ve tasdik raporlarının ilgili hesap dönemi kurumlar vergisi beyannamesi ile birlikte verilmemesi halinde; bu kapsama giren kurumlar vergisi mükellefleri, yeniden değerlenmiş iktisadi kıymetler üzerinden amortisman ayırma imkanından vazgeçmiş; değer artış fonlarını ise ortaklara dağıtmış saylırlar.

Yeminli mali müşavirlerce düzenlenen yeniden değerleme tasdik raporlarının iki örneği, biri ilgili hesap dönemi kurumlar vergisi beyannameleri ile birlikte bağlı bulunulan vergi dairesine verilmek üzere, kurum yetkililerine teslim edilir.(4) 

Tebliğ olunur.

(4) 24 Sıra Numaralı Genel Tebliğ ile Tasdik, Yeniden Değerleme, Kurumlar Vergisi İstisnası ve Yatırım İndirimi tasdik raporlarının beyanname verme süresinin bitimini takip eden iki ay içinde yeminli mali müşavirlerce ilgili vergi dairelerine teslim edilebilmesi uygun görülmüştür.
Ayrıca aynı tebliğ gereğince yeminli mali müşavirin işyerinin bulunduğu il merkezi dışındaki mükelleflere ait raporlar, faaliyet belgesi ile birlikte taahhütlü olarak posta yoluyla vergi dairelerine gönderilebilecektir.



EK : 1

Rapor Sayısı : YMM ......../.....-..... .......

Rapor Ekleri : ..../.../......

YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK YENİDEN DEĞERLEME TASDİK RAPORU

Adı Soyadı :

İncelemeyi Yapan Bağlı Olduğu Oda :

Yeminli Mali Müşavirin Büro Adresi :

Telefon Numarası :

Dayanak Sözleşmesinin Günü :

Sayısı :

Adı :

İşi :

Mükellefin Adresi :

Vergi Dairesi :

Hesap No.su :

İncelemenin Dönemi Telefon Numarası :

SONUÇ :



EK : 2

RAPOR DİZPOZİYONU

1-GENEL BİLGİ:

(Bu bölümde en az aşağıdaki bilgiler yer alacaktır.)

-Kurumun ticari unvanı, ticaret sicili kaydı ve numarası.

-Kurumun ve %10'undan fazla payı bulunan ortaklarının işyeri ve ikametgah adresleri, bağlı bulundukları vergi dairesi ve hesap numaraları.

-Kurumun iştigal konusu

-Kurumun ödenmiş sermaye tutarı, ödenmiş sermayenin değer artış fonundan karşılanan kısmı.

-Kurumun son üç yılda yeniden değerleme uygulamasından doğan değer artış fonu tutarı ve bunların akıbeti.

-Tasdik kapsamında bulunan yeniden değerleme sonucunu da içeren son tarihli bilanço örneği.

-Muhasebeden sorumlu olanların adları, serbest muhasebeci, serbest muhasebeci mali müşavir ve yeminli mali müşavir unvanını alıp almadıkları.

-Gerekli görülen diğer bilgiler.

II-USUL İNCELEMELERİ:

(Bu bölümde en az aşağıdaki bilgiler yer alacaktır.)

-Yasal defterlerin tasdikine ilişkin bilgiler

-Yeniden değerlemeye tabi tutulan iktisadi kıymetlerin her birine isabet eden değer artışlarının ve hesap şekillerinin kayıtlarda müfredatlı, olarak gösterilip gösterilmediği.

-Amortismanların ayrılmasına ilişkin kayıtların usulüne uygun olup olmadığı.

-Değer artış fonlarının sermayeye eklenmesinin usulüne uygun yapılıp yapılmadığı.

-Gerekli olan diğer bilgiler.

III-HESAP İNCELEMELERİ:

(Bu bölümde en az aşağıdaki bilgiler yer alacaktır.)

-Yeniden değerlemeye tabi iktisadi kıymetlerin kurum mülkiyetinde olup olmadığı bilançosunun aktifinde yer alıp almadığı, fiilen kullanılıp kullanılmadığı.

-Yeniden değerleme ve amortismanların hesaplanması işlemleri ve bu işlemlerin mevzuata uygun yapılıp yapılmadığı.

-Değer artış fonlarının sermayeye eklenmesinde, fonun hesaplanmasının doğruluğunun ve sermayeye eklenmesi işlemlerinin ilgili mevzuata uygun yapılıp yapılmadığı.

-İncelemenin sağlıklı ve amacına uygun sonuçlandırılabilmesi için gerekli olabilecek diğer konular.

IV- SONUÇ:

Yeminli mali müşavir, kurumun ilgili dönem hesaplarının yeniden değerleme ve/veya"değer artış fonlarının eklenmesi" yönünden incelenmesinde; fiili durumun, muhasebe kayıt ve belgelerinin ilgili mevzuata uygunluğunu araştırdığını belirterek, yeniden değerlenmiş iktisadi kıymetlerin üzerinden ayrılması gereken amortismanların tutarının, ve/veya değer artış fonlarının sermaye eklenmesi gereken tutarlarının ne kadar olduğu konusundaki görüşünü kesin olarak ifade edecektir.

Yeminli Mali Müşavir 

Ad ve Soyadı

İmza-Mühür