Mevzuat

08.11.1995 tarihli Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu Genel Tebliği (Sıra No:19)

Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu Genel Tebliği - Sıra No : 19

08.11.1995 tarih ve 22457 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır

Maliye Bakanlığından :

3568 sayılı Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanununun 12. maddesinin Bakanlığımıza verdiği yetkiye dayanılarak hazırlanan "Yeminli Mali Müşavirlerin Tasdik Edecekleri Belgeler, Tasdik Konuları, Tasdike İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik" 02/01/1990 tarih ve 20390 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Anılan Yönetmeliğin 7-C/b maddesi ile Katma Değer Vergisi yönünden iade hakkı doğuran işlem ve belgeler tasdik kapsamına alınmıştır.

Buna göre, Katma Değer Vergisi Kanununun 15/1-b maddesinde yer alan uluslararası kuruluşlara ve bunların mensuplarına yapılan teslim ve hizmetlerden doğan katma değer vergisi iadeleri yeminli mali müşavirlerin düzenleyecekleri tasdik raporuna dayanılarak yapılabilecektir.

Katma Değer Vergisi Kanununun 15/1-b maddesi uyarınca uluslararası anlaşmalar gereğince vergi muafiyeti tanınan uluslararası kuruluşlara ve bunların mensuplarına yapılan teslim ve hizmetlerden doğan katma değer vergisinin iade edilmesine ilişkin olarak yapılacak işlemler, 1 Sıra No'lu Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu Genel Tebliğinde açıklanan usul ve esaslar çerçevesinde ve ilgili Katma Değer Vergisi Genel Tebliğleri hükümlerine uygun olarak yapılacaktır. Ayrıca, anılan Tebliğde belirtilen Rapor Dispozisyonuna ilişkin hususların da göz önünde bulundurulması gerekmektedir.

Öte yandan, 30/07/1995 gün ve 22359 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 18 Sıra No'lu Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu Genel Tebliği uyarınca, yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannamelerini tasdik ettirmek üzere yeminli mali müşavirle tasdik sözleşmesi düzenleyen mükelleflere, bu Tebliğ uyarınca yapılacak katma değer vergilerinin nakden veya mahsuben iadesinde bu iadeler, miktarına bakılmaksızın yeminli mali müşavirlik tasdik raporlarına istinaden yerine getirilebilecektir.

Bu itibarla, 5 milyar liraya kadar olan Katma Değer Vergisi Kanununun 15/1-b maddesi uyarınca uluslararası kuruluşlara ve bunların mensuplarına yapılan teslim ve hizmetlerden doğan katma değer vergisinin iadeleri, yeminli mali müşavir tasdik raporlarına dayanılarak yapılabilecektir. Ancak, 5 milyar lirayı aşan söz konusu katma değer vergisi iadelerinin yapılabilmesi için iade yapılacak mükellefin yeminli mali müşavirle Beyanname Tasdik Sözleşmesi düzenlenmiş olması gerekmektedir. Yeminli mali müşavirle Beyanname Tasdik Sözleşmesi düzenlemeyen ve beyannamesini tasdik ettirmeyen mükelleflere ait 5 milyar liranın üzerindeki katma değer vergisi iadeleri, genel hükümlere göre teminat alınarak ya da inceleme raporuna istinaden getirilebilecektir.

İncelemeye sevk edilmemiş veya incelemeye sevk edilmekle birlikte henüz incelemeye başlanılmamış olan eski dönemlere ait katma değer vergisi iadeleri de bu Tebliğ hükümlerine göre gerçekleştirilebilecektir.

Bu Tebliğ hükümlerine göre yapılacak katma değer vergisi iadelerinde ilgili katma değer vergisi tebliğleri göz önünde bulundurulacaktır.

16/12/1993 gün ve 21790 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 11 Sıra No'lu Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik kanunu Genel Tebliği'nin ekine uygun olarak düzenlenecek "Tasdik Sözleşmesi"nin I. Bölümünde yer alan "Tasdik Konusu" başlıklı sütun;

"11- Uluslararası kuruluşlara ve bunların mensuplarına yapılan teslim ve hizmetlere ilişkin Katma Değer Vergisi İadesi"

şeklinde kodlanacaktır.

Diğer taraftan, 15 sıra numaralı "Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu Genel Tebliği" ile düzenlenen, Katma Değer Vergisi Kanununun 11/1-b maddesi uyarınca Türkiye'de ikamet etmeyen yolculara yapılan satışlarla ilgili katma değer vergisi iadelerinin yeminli mali müşavirlik tasdik raporuna istinaden gerçekleştirilmesinde üst sınır getirilmiş bulunmaktadır. Buna göre, vergilendirme dönemleri itibariyle 2,5 milyar lirayı aşmayan, Katma Değer Vergisi Kanununun 11/1-b maddesinde belirtilen katma değer vergisi iadeleri yeminli müşavirlik tasdik raporuna istinaden, 2,5 milyar lirayı aşan iadeler ise beyanname tasdik sözleşmesi düzenlenmiş olan mükelleflere ait olsa dahi, teminat alınarak ya da inceleme raporuna istinaden yapılabilecektir. 2,5 milyar liralık söz konusu üst sınır Ekim 1995 dönemi ve sonraki dönemlere ait Katma Değer Vergisi iade taleplerinde uygulanacaktır. (46)

Yukarıda belirtilen 2,5 milyar liralık üst sınır sadece Türkiye'de ikamet etmeyen yolculara yapılan satışlarla ilgili katma değer vergilerinin yeminli mali müşavirlik tasdik raporuna istinaden iadesi için getirilmiş olup, bunun dışındaki iadelerde 18 sıra numaralı "Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu Genel Tebliği" ile belirlenen düzenlemelere uyulacaktır.

Öte yandan, Bakanlığımıza intikal eden olaylardan yeminli mali müşavirlerin yapacakları karşıt incelemelerle ilgili olarak tereddütler bulunduğu anlaşılmıştır.

Bilindiği üzere, 3568 sayılı Kanunun 12 nci maddesine göre, yeminli mali müşavirler yaptıkları tasdikin doğruluğundan ve yaptıkları tasdikin doğru olmaması halinde, tasdikin kapsamı ile sınırlı olmak üzere, ziyaa uğratılan vergilerden ve kesilecek cezalardan mükellefle birlikte müştereken ve müteselsilen sorumludurlar. Hem katma değer vergisi iadesi işlemleri ve hem de gelir ve kurumlar vergisi beyannamesinin tasdiki işlemleriyle ilgili olarak, iade ve/veya mahsup edilecek katma değer vergisinin tutarı ile tasdik edilecek beyannamede yer alan matrah ve vergiye ilişkin rakamların doğruluğunun yeminli mali müşavirlerce sağlanması esastır. Bunun sağlanması için yeminli mali müşavirler, işlemlerini tasdik edecekleri mükellefe mal ve hizmet satan alt firmaya da firmalar nezdinde gerekli karşıt incelemeleri yapmak zorundadır. Yeminli Mali Müşavirlere yapılacak karşıt incelemede kademe sınırlaması mümkün olmayıp, karşıt incelemede kaçıncı kademeye kadar inileceği hususu incelenen her olay ve mükellefle ilgili olarak değişebilmektedir. Bu nedenle, katma değer vergisi iade işlemleri ile tam tasdik uygulamasında yeminli mali müşavirler asgari olarak, nezdinde inceleme yaptıkları mükelleflere mal ve hizmet satan firmaların kayıtlarına inerek karşıt inceleme yapmak, şüpheli durumlarda ise gerektiği kadar alt kademelere inerek incelemelerini tamamlamak durumundadırlar. Özellikle, sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenleme ve kullanılmasının koordineli ve birden fazla şirket vasıtasıyla yapılması durumlarında, bir alt firma ya da firmalar nezdinde yapılacak karşıt incelemeler, iadesi talep edilen katma değer vergisi veya gelir ve kurumlar vergisi beyannamelerinde yer alan vergi matrahının doğruluğunun tespitine imkan vermeyebilmektedir. Bu gibi durumlarda yeminli mali müşavirler, alt firmalar arasındaki organize bağın ortaya çıkartılmasını sağlayacak kadar alt firmalarda karşıt inceleme yapacaklardır. Esasında bu husus Tasdik yönetmeliğinin "Denetim Teknikleri" başlıklı 15 inci maddesinin (d) bendinde açık olarak belirtilmiş bulunmaktadır. Yeminli Mali Müşavirler tarafından yapılacak karşıt incelemeye muhatap mükellefler, yeminli mali müşavirler tarafından istenecek bilgi ve belgeleri vermek zorundadırlar. Mükelleflerin bilgi ve belgeleri karşıt incelemeyi yapan yeminli mali müşavire vermekten imtina etmeleri halinde ilgili Defterdarlıklar, bu mükelleflerin gerekli defter ve belgelerini, mahalli denetim elemanları vasıtasıyla temin ederek en kısa zamanda yeminli mali müşavirler tarafından incelenmesini sağlayacaklardır. Ayrıca, bu inceleme sırasında mükellefler veya temsilcileri, Yeminli Mali Müşavirler tarafından gerekli görülecek izahatları yapacaklardır. Yeminli Mali Müşavirlerce yapılacak karşıt incelemenin, katma değer vergisi ya da beyannamesi tasdik edilecek mükellefin işlemleriyle sınırlı olacağı tabiidir. Özellikle katma değer vergisi iadesi işlemlerinde karşıt incelemenin, iadesi yapılacak katma değer vergisinin mükelleflerce ödenip ödenmediğinin tespiti bakımından büyük önemi bulunmaktadır. Bu nedenle, tasdik raporu tanzim edecek yeminli mali müşavirlerin mali sorumlulukla karşı karşıya kalmamaları ve tasdik raporlarının Bakanlığımızca işleme konulmaması gibi bir uygulamaya muhatap olmamaları için alt incelemelerle ilgili olarak yukarıda belirtilen açıklamalar doğrultusunda işlem yapmaları gerekmektedir.

Diğer taraftan, vergi daireleri Yeminli Mali Müşavirlerin tasdik hizmeti verdiği mükelleflerin veya verilen tasdik hizmetleri ile ilgili olarak mükelleflerin ticari ilişkide bulunduğu üçüncü kişilerle ilgili olarak yazı ile yapacakları bilgi isteme taleplerini yerine getireceklerdir. Bilgi isteme yazılarında, Yeminli Mali Müşavirin adı, soyadı, bağlı bulunduğu oda, meslek sicil numarası, imza ve mührünün yanında Yeminli Mali Müşavirin hizmet verdiği mükellef ile olan tasdik sözleşmesinin tarih ve sayısı ile tasdik sözleşmesinde yer alan mükellefin adı, soyadı, bağlı bulunduğu oda, meslek sicil numarası, imza ve mührünün yanında Yeminli Mali müşavirin hizmet verdiği mükellef ile olan tasdik sözleşmesinin tarih ve sayısı ile tasdik sözleşmesinde yer alan mükellefin adı, soyadı veya ticaret unvanı, açık adresi, vergi dairesi, hesap numarası, Yeminli Mali Müşavirlere verilen tasdik hizmetinin konusu, vergilendirme dönemi ve istenilecek bilgiler açık olarak belirtilecektir. Yeminli Mali Müşavirlerin mesleki faaliyetleriyle ilgili olarak öğrendikleri bilgileri ifşa etmeleri, 3568 sayılı Kanunun 43 üncü maddesi ile yasaklandığı için Yeminli Mali Müşavirlerin bu hususta gerekli özeni göstermeleri gerekmektedir.

29/12/1991 tarih ve 21096 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 4 sıra numaralı "Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu Genel Tebliği" yürürlükten kaldırılmıştır.

Tebliğ olunur.

(46) Bu tutar 23 Sıra Numaralı genel Tebliğ ile 5 milyar liraya yükseltilmiştir