İSTANBUL SERBEST MUHASEBECİ
Yaşamda Mali Çözüm
Vergi incelemesi siyasallaşmamalı
Maliye'nin üzerinde çalıştığı özel gider bildiriminin yasalaşması, Anayasa'ya aykırı olmasının yanı sıra vergi denetiminin siyasallaşmasını da beraberinde getirir
21.01.2007
Maliye Bakanlığı, vergi incelemelerinde mevzuat yetersizliği nedeniyle denetim elemanlarının "Gelir ya da harcamanın kaynağını" araştıramaması üzerine, yeni bir vergi güvenlik sistemi getirmeye çalışıyor.
Tasarıyla getirilmek istenen vergi kontrol müessesesi ile düşük beyanda bulunanlara, gider sorgulaması geliyor. Kredi kartı, tapu ve motorlu taşıt bilgileriyle sektörlerin beyan ortalamalarına bakarak, harcama ve beyanlar karşılaştırılacak. Harcama ve beyanları arasında uyumsuzluk bulunanlardan "Özel gider bildirimi" istenecek. Bu bildirimde, mükelleflerin gıda, kira, eğlence ve diğer bazı harcama bilgileri yer alacak. Özel gider bildiriminde, beyanı ile harcamaları arasındaki farkı izah edemeyenler, denetim elemanları tarafından vergi incelemesine tabi tutulacaklar.
Ancak özel gider bildiriminin bu haliyle yasalaşması Vergi İdaresi'nin "Harcamalarının kaynağını sorgulamaya başladık, üzerlerine gideceğiz" yollu demeçler verme olanağı sağlamasından öte bir anlam taşımıyor.
Çünkü; bu maddede, harcamaları ile dikkat çekmeyenlerin veya tasarrufu geliri ile orantılı olarak artmayanların üzerine gidilmeyecek. Madde bu haliyle, herkes için gider bildiriminde bulunulması yükümlülüğünü öngörmemesi nedeniyle eşitlik ilkesine ve dolayısıyla Anayasa'ya aykırı. Ayrıca bu maddenin, gelirlerini tamamen gizleyen ve mükellef olmayanlara, bir başka deyişle tamamen kayıtdışında bulunanlara uygulanma olanağı yok. Dolayısıyla bu maddenin kayıtdışı ekonomi ile mücadele aracı olduğu söylenemez. Hiçbir sistemde tasarruf artışlarını dikkate almaksızın sadece harcamalara bakılarak geliri kavramak mümkün değildir. Bu nedenle bu düzenlemenin başarılı olabilme şansı yoktur.
Denetimin siyasallaşmasına neden olacak bu otokontrol sisteminin geri çekilmesi gerekmektedir.
Beyanname tarihi değişiyor
Gelir Vergisi, KDV, Geçici Vergi ve Muhtasar Beyannamelerin beyan süreleri yeniden düzenleniyor. Yıllık Gelir Vergisi beyannamesi 1-25 Mart tarihleri arasında, Muhtasar Beyannamesi ayın 23. gün akşamı, KDV beyannamesi ayın 24. günü akşamı, Geçici Vergi beyannamelerinin ise ilgili ayın 14. gün akşamına kadar verilmesi düşünülüyor. Geçici Vergi üçer aylık dönemler halinde yılda dört defa veriliyor.
Evlenen kadın 1 yıl içinde kıdem tazminatı alabilir
1475 sayılı İş Kanunu'nun kıdem tazminatına ilişkin 14. maddesi uyarınca, kadın işçiler, evlendikten sonra bir yıl içinde hizmet akdini feshetmeleri halinde kıdem tazminatına hak kazanabiliyor. Bu hak, sadece kadın işçiye veriliyor.
Bu haktan yararlanabilmek için kadın işçinin ilk kez evleniyor olması zorunluluğu var. Evlendiği tarihten itibaren bir yıl içinde hizmet akdinin feshedilmemesi ve işverenden kıdem tazminatı istenmemesi halinde işçinin bu hakkı kaybolur. Ancak, iş sözleşmesini fesheden kadın işçi herhangi bir mazeret belirtmemişse daha sonra iş sözleşmesini evlenme nedeniyle feshettiğini belirterek tazminat isteyebilir. Fesih nedeninin evlenme dışında başka bir neden olarak belirtilmiş olması halinde ise artık evlenme nedeniyle kıdem tazminatı istenmesi mümkün olmaz.
Kocasından boşanarak bir süre sonra boşandığı kocası ile tekrar evlenen kadın işçinin kıdem tazminatı istemesi hakkın kötüye kullanılması olarak kabul edilir ve işverenin, hataen ödediği bu miktarı geri isteyebileceği kabul edilir.
Kiraya kefil olanın sorumluluğu kontrat bitimiyle sona eriyor
* Yargıtay, 2006 içinde ev sahipleri ile kiracılara kefil olan kimseleri çok yakından ilgilendiren bir karar verdi. Buna göre, kira sözleşmesinde yazılı olan kira süresinin uzaması halinde, kiracıya kefil olan kişinin sorumluluğunun uzayan dönem için de devam edebilmesi için, bu hususun sözleşmede açıkça belirtilmiş olması gerekiyor. Sözleşmeye böyle bir madde konulmamışsa, uzayan dönemde kiracının kira borcunu ödememesi halinde ev sahibi kefile başvuramıyor. Kefilin uzayan dönemdeki sorumluluğunun devam edeceği yönünde bir madde sözleşmeye konulmuşsa, kefilin azami hangi süre ve miktarla sorumlu olacağının sözleşmede gösterilmiş olması şart.
SORUN CEVAPLAYALIM...
İsteğe bağlı sigorta için 1080 gün koşulu geçerli
SORU : Eşim 15.08.1969 doğumlu olup 18 yaşını doldurmadan 12.12.1983 tarihinde SSK'lı olmuş. Buradan 01.11.1997 tarihinden 15.07.1999 tarihine kadar SSK isteğe bağlı sigortasına toplam 480 gün prim ödedik. Tekrar SSK isteğe bağlı sigortasına devam edebilmek için başvurduğumuzda 1080 gün primimiz olmadığı için isteğimiz kabul edilmedi. SSK müdürlüğünden 2007'den itibaren 1080 gün şartının kalkacağı söylenmişti. Bu durumda 2007'den itibaren isteğe bağlı sigortaya devam edebilir miyiz? Eğer mümkün ise nasıl bir yol takip etmeliyiz? Primlerimizi düzenli ödemeye devam edersek eşim kaç yaşında emekli olabilir? Eşimin sigorta başlangıç tarihi 12.12.1983 müdür? Ramazan İnceyaprak
Cevap: Sosyal Sigortalar Kanunu'na göre, SSK sigortalılarının malüllük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına isteğe bağlı olarak devam edilebilmesi için, 1080 gün prim ödemiş olmaları gerekiyor. Sosyal güvenlik reformu olarak adlandırılan 5510 Sayılı Kanun'da isteğe bağlı sigortaya devam için gereken 1080 gün sayısı koşulu kaldırılacaktı. Ancak, sosyal güvenlik reformunun yürürlüğü 01.07.2007 tarihine ertelendi. Bu nedenle isteğe bağlı SSK sigortasına devam etmesi mümkün değil. Ayrıca, sosyal güvenlik reformu yürürlüğe girse bile, ödenen primler 4/b (Bağ-Kur) sigortalılığı olarak değerlendirilecek. Dolayısıyla, bir işyerinde normal sigortalı olması daha doğru olacak. Okurumuzun eşinin ilk defa sigortalı olduğu tarih dikkate alınacak olup, bu durumda 40 yaşını ve 5000 gün sayısını doldurmak koşuluyla dilediği tarihte SSK'dan emekli olabilecektir.
KOBİ'ye taksitte sözleşme şart
SORU : Ben bir gerçek kişi ticari işletme sahibiyim. Gazetenizde KOBİ olarak belirtilen firmalara tanınan yeniden yapılandırma şartlarının benim için de geçerli olup olmadığı öğrenmek istiyorum. Eğer geçerli ise Ağustos 2005 tarihinde deri ve tekstil işi ile iştigal etmek amacıyla kurmuş olduğum ticarethanemin şu ana kadar; 2005, 2006 yılı vergi ve SSK borçlarımı taksitlendirebilir miyim? S. IRAK
Cevap: KOBİ'lerin borçlarının yeniden yapılandırılması hakkındaki kanuna göre; banka ve diğer finans kurumlarına borçlarınızın olması ve bu borçlar için banka veya finansal kurum ile yapacağınız "Finansal yeniden yapılandırma sözleşme"sinin imzalanması halinde Vergi ve sigorta borçlarınız taksitlendirilecektir. Kısaca bankalara borcu olmayanlar bu uygulamadan yararlanamazlar.
Bize malicozum@ismmmo.org.tr internet adresinden ya da 0(212) 315 84 48 nolu fakstan ulaşabilirsiniz. Sorularınızı yine bu köşede cevaplamaya çalışacağım.
Haber: Yahya ARIKAN
