İSTANBUL SERBEST MUHASEBECİ
MALİYE Bakanı çok haklı olarak vergi vermesi gerekip de vermeyen kesimlerden şikayet ediyor.
Maliye 'ye verilen vergi beyannamelerine göre, bir doktorun ayda bir hasta baktığı, bir avukatın yılda üç-beş davaya bakarak geçindiği anlaşılıyor.
Konu yeni de değil, şaşırtıcı da değil. Bu durumu herkes biliyor. Geçmişteki tüm Maliye Bakanları durumdan şikayetçiydi. Ama, bugüne kadar hiç kimse de durumu düzeltmek için fazla bir şey yapmadı ya da yapamadı.
Doktorlara ve avukatları öne çıkarıp devletin vergi toplayamadığından şikayet etmek biraz işin kolayına kaçmaktır . Çünkü, doktorlar ve avukatlar kadar, bakkallar, tamirhaneler, pazarcılar, kısacası tüm serbest meslek sahipleri ve esnaf da vergi kaçırmaktadır ve vergiden kaçınmaktadır.
YETKİ VE SORUMLULUK
Az kazananın vergi kaçırmasını doğal karşılayıp çok kazananın vergi kaçırmasına müsamaha göstermeyen bir devlet olamaz. Yasalar önünde herkes eşittir. Dolayısıyla, vergi kaçırma önlenecekse, vergi kaçıran herkesin üzerine gidilmesi lazımdır. Konu buraya gelince, vergi kaçıranlardan şikayetçi olanlar siyasi nedenlerle sessiz kalmayı tercih etmektedirler.
Demokrasilerde kişilerin beyanları esastır . Yanlış ve yanıltıcı beyan suçtur. Yakalandığında cezalandırılır. Devletin vergi toplaması da beyana dayanır. Devlet beyana saygı duymak zorundadır . Beyanın yanlışlığını yakaladığında, yasaların koyduğu ceza uygulanır. Bu bir devlet adabıdır. Dışına çıkıldığında, ‘‘ devlet terörü '' söz konusu olur.
Gazetelerden öğrendiğimize göre, vergi daireleri verilen vergi beyannamelerini düşük gelir gösterildiği için kabul etmiyormuş. Vergi mükellefinin beyan ettiği matrahı artırmasını talep ediyormuş. Bu şekilde vergi gelirleri artırılamaz. Bu yıl artırılır. Gelecek yıl devlet vergi toplayamaz hale gelir.
Vergi daireleri kişilerin beyanlarını düşük de olsa kabul etmek zorundadır . Vergi beyannamelerini alan devlet memurlarının, beyannamenin dolduruluş formatındaki eksiklikler dışında, beyannamenin içeriğini sorgulama yetkisi yoktur . Devletin görevi mükellefin beyannamesini vergi dairesine tesliminden sonra başlar.
Devlet gerekli incelemelerini yapar. Geçekten bir doktorun ayda bir hasta muayene edip etmediğini, bir avukatın yılda kaç kez dava aldığını inceler. Beyana aykırı bir durum tespit ettiğinde de, gerekli cezayı verir. Verdiği cezayı almamak için devlet vergi affı çıkarmaz .
İLKELER
Devletle ile vatandaş arasında vergi konusunda mahrem bir ilişki vardır. Vergi konusunda mükellef tüm kişisel işlerini devlete açar, devlet de aldığı bu bilgileri bir ‘‘ sır '' olarak saklar ve değerlendirir. Beyannamelerini doğru vermeyen mükellefleri cezalandırır, ama reklamını yapmaz. Hiçbir kişi ve meslek grubunu kamuoyu önünde küçük düşürücü beyanlarda bulunmaz . Kimin ne kadar vergi verdiği ise herkese açık bir bilgidir.
Bütün bu ilkeler çiğnendiğinde, devletle vatandaşlar arasındaki ilişki gerginleşir . Vergi toplama etkinliği azalır. Vergi toplamanın maliyeti artar. Vergilerin böyle toplandığı bir ülkeye yabancı sabit sermaye yatırımı gelir mi?
Kısacası, vergi toplamanın bir adabı vardır . Vergi konusunu bir haraç alma düzeyine indirdiğimizde, devlete vergi konusunda duyulması gereken saygı da tükenir. Çoğumuza ayrıntı gibi gelse de, devletin vergi gelirlerini artırma konusundaki çabalarında ihmal edilemeyecek ve etkileri uzun zaman sürebilecek yanlışlar yapılmaktadır .
